Burdur’un Gölhisar ilçesinde yer alan Kibyra Antik Kenti; Likya, Karya, Pisidya ve Frigya’nın kesişme noktasında yer alması ve Anadolu’da bulunan en büyük ve sağlam zemin mozaiğine sahip antik kent olma özelliği ile dikkat çekiyor. Nekropol yolunda bulunan gladyatör kabartmaları nedeniyle Gladyatörler Şehri olarak da anılan Kibyra Antik Kenti, Kibyra’nın tarihçesi, giriş ücreti ve Kibyra’ya ulaşım önerileri bu yazıda sizi bekliyor.
Burdur, Türkiye’nin pek çok şehrinde olduğu gibi, birbirinden değerli tarihi ve doğal güzelliğe ev sahipliği yapıyor. Hacılar Höyüğü, Sagalassos Antik Kenti, Salda Gölü, İnsuyu Mağarası bunları en bilinenleri. Bu listeye son yıllarda kazı çalışmalarına hız verilen Kibyra Antik Kenti de eklendi.
Kibyra Antik Kenti için Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinin yürüttüğü kazı çalışmalarında Anadolu’da bulunan sağlam şekilli en büyük yer mozaiği bulundu, üstelik mozaik muhteşem bir Medusa şeklinde yapılmış. M.S. 250’li yıllarda yapıldığı tahmin edilen mozaik için kazı çalışmaları halen devam ediyor. Zemin mozaiği yaz aylarında ziyaretçiler için açılıyor, kış aylarında size koruma amaçlı olarak üstü kapatılıyor. Antik kentte kazı çalışmaları halen devam ediyor ve her gittiğimde yeni birşeyler ortaya çıkarılmış oluyor.
Şimdiki aklım olsa üniversitede arkeoloji okurdum. O mozaik kazısında çalışmak ve böyle bir eseri gün yüzüne çıkarmak müthiş heyecan verici bir deneyim olsa gerek. Hele ki ülkemizde kazılacak, henüz hiç kazılmamış bu kadar çok cevher toprak altında yatarken…
Kibyra Antik Kenti Videosu
Antik kente son yıllarda neredeyse her yıl gittim. 2020 yılı Haziran ayındaki ziyaretim sırasında ise bir vlog çektim. Kibyra videoma göz atmak ve kanalıma abone olmak için tıklayın. Videoma yorumlarınızı da bekliyorum.
Gladyatörler Şehri Kibyra
Kibyra, Roma / Helenistik dönem öncesinden gelen Anadolu’nun eski uygarlıklarından Luvi’lere ait bir isim olduğu tahmin ediliyor. Amasyalı gezgin Strabon ise, Kibyralıların Lidyalı olduklarını yazılarında söylemiş. Kentin en güçlü zamanını Roma döneminde yaşadığını söylemek mümkün.
Kibyra Antik Kentinde Stadyum, Tiyatro, Agora ve Meclis binası ile yakın zamanda ortaya çıkarılmış olan hamam kalıntıları oldukça iyi durumda. Gladyatörler şehri olarak anılmasının sebebi ise, şehirde çok sayıda asker olmasının yanısıra nekropol yolu üzerinde bulunan antik döneme ait en uzun gladyatör frizlerine sahip olması. İhtişamlı yapıların pek çoğunun ayakta olduğu muhteşem antik kent Unesco Dünya Kültür Mirası listesinde ise geçici listede yer alıyor. Umarım en kısa zamanda kalıcı listede yer bulur, kesinlikle hak ediyor.
Kibyra Antik Kenti Giriş Ücreti 2021
Kibyra Antik Kenti girişinde Haziran 2021’e kadar herhangi bir kontrol noktası veya giriş ücreti yoktu. Ancak 2021 yılı Mart ayında gittiğimde girişe bir kulübe yerleştirilmiş, bir de ziyaretçi merkezi olacağını tahmin ettiğim bir bina yapılmıştı.
HAZİRAN 2021 itibariyle Kibyra Antik Kenti girişi ücreti 12.5 TL. Müzekart ile ücretsiz ziyaret edebilirsiniz.
Kibyra Ziyaret Saatleri
Kibyra ziyaret saatleri aşağıda yer alıyor.
| Yaz Dönemi | 08:30 – 19:00 |
| Kış Dönemi | 08:30 – 17:30 |
Kibyra Antik Kenti’ne giriş için biri stadyumun orada biri de hamamın olmak üzere iki otopark bulunuyor. Böylece Medusa Mozaiği’nin bulunduğu noktanın çok yakınına kadar araçla çıkılabiliyor. Aracınızı istediğiniz noktaya bırakabilirsiniz.
Kibyra Stadyumu
Kente stadyumun olduğu bölümden giriş yapıyorsunuz. Gölhisar’dan kahverengi tabelaları takip ettiğinizde aracınızı bırakabileceğiniz geniş bir yere ulaşacaksınız. Bu girişe en yakın yer stadyum. Şehre buradan girmek oldukça etkileyici çünkü gladyatörlerin yarıştığı stadyumun büyük bir bölümü ayakta.
Kibyra Stadyum’unda M.Ö. 1 yüzyıldan itibaren gladyatör gösterileri yapılıyormuş. Stadyum çevresinde savaşan gladyatör heykelleri de bulunmuş ancak heykeller alanda sergilenmiyor, buradan çıkarılan buluntuları Burdur Arkeoloji Müzesi’nde görebilirsiniz. Stadyum U şeklinde yapılmış, altı dolgulu olan kısmı çökmüş ama altı kaya olan kısmı oldukça sağlam. 10.000 kişi kapasitesi varmış stadyumun.
Kibyra Agorası – Pazaryeri
Stadyum’dan tepeye doğru ilerlediğinizde Kibyra agorası yani şehrin pazar yeri, şimdiki AVMler gibi, 3 teras üzerinde kurulmuş, yani 3 katlı bir AVM gibi düşünebilirsiniz. Şehrin su ve kanalizasyon yapılarını da agoraya çıkan yollar üzerinde görmek mümkün.
Stadyumdan agoraya uzanan bir yol var imiş, şu an yolun bir kısmı açığa çıkarılmış durumda.
Kibyra Tapınağı
Kibyra Agorasının girişinde bir tapınak yer alıyor. Tapınaktan geriye şu an ihtişamlı işlemeleri ile fotoğraftaki kapı kalmış. Buranın tapınak olduğuna dair net veriler de yok ancak yeri ve yapısı nedeniyle tapınak olduğu tahmin ediliyor.
Kibyra Tiyatrosu
Eski şehirlerin hepsinde bir stadyum ve bir tiyatronun mutlaka olduğu dikkatinizi çekmiştir. Kibyra tiyatrosu da 8000 kişilik kapasitesi ile Anadolu’nun büyük tiyatrolarından bir tanesi. Tiyatro oldukça sağlam durumda, restorasyon çalışması da devam ediyor.
Kibyra Müzik Evi & Medusa Mozaiği
Şu an antik kentin en sağlam yeri müzik evi binası, meclis binası hatta mahkeme olarak kullanılmış olan bina, kış aylarında ise tiyatro olarak da hizmet vermiş. Bu bina 3600 kişi kapasitesi ile Anadolu’nun üstü kaplı en büyük antik yapısı olarak da kayıtlara geçmiş.
Bina zemininde aşağıdaki fotoğrafta ortadaki üzeri mıcırla kaplanmış sahne gibi olan yerde Medusa şeklinde bir mozaik bulunmuş ve bu mozaik yine Anadolu’da bulunan en büyük ve sağlam mozaik olma özelliği taşıyor, Medusa’nın %95’i toprak altında sağlam olarak kalmış. Yukarıdaki fotoğrafı internetten buldum çünkü şehre üç kez gitmeme rağmen, her gittiğimde mozaiğin üstünü mıcır ile kapatılmış idi. 1700 yaşındaki Medusa mozaiğinin 11 metre çapı varmış, gerçekten büyük 🙂
Kibyra Hamamı
Geç Roma dönemine ait Kibyra hamamı Türkiye’de sağlam olarak bulunan ilk tarihi hamam olma özelliğini de taşıyor. Büyüklüğü insanı gerçekten şaşırtıyor. Hamamın en az 800 yıllık olduğu tahmin ediliyor.
Kibyra Nekropol Yolu
Kibyra büyük bir kent olunca mezarlığı yani nekropolü de büyük tabii. Stadyumun olduğu kısımdan aşağıya nekropüle inen taş bir nekropol yolu bulunuyor. Yolun çevresinde lahitler ve mezarlıkları görebilirsiniz. Bu yol üzerinde bulunan gladyatör frizleri* Burdur Müzesi’nde sergileniyor.
* Friz, mimarlıkta taban kirişi ile çatı arasında kalan, kabartmalarla bezeli ya da düz şeritlere verilen addır.
Kibyra Antik Çeşmesi
Kibyra’ya her gidişimde yeni bir yer daha toprak yüzüne çıkarılmış oluyor. 2021 Mart ayında gidişimde agoradan tiyatroya doğru çıkan yolun sağ tarafındaki tepede bir çeşme açığa çıkarılmış. Çeşmeden akan suların yola doğru şelale formunda döküldüğü yerler de görülebiliyor.
Çeşmenin yanında çok sayıda künk yani içinden su geçen toprak boruların kalıntılarını da görülebiliyor. Buradan şehre su taşındığını söylemek mümkün.
Kibyra Antik Kentine Nasıl Gidilir?
Kibyra Antik Kenti, Burdur’un Gölhisar ilçesi sınırları içinde hatta ilçeye tepeden bakıyor. Burdur il merkezine 110 km uzaklıktaki şehre gitmek için Burdur merkezden Gölhisar minibüslerine binilebilir, ancak şehir merkezinden mutlaka araçla çıkmak gerek, yürümek için uzak ve bildiğim kadarıyla toplu taşıma yok.
Özel araçla geliyorsanız Burdur-Fethiye karayolu üzerinde önce Gölhisar, Gölhisar’a geldikten sonra da Kibyra tabelalarını takip ederek ulaşabilirsiniz.
Antik kent çok geniş bir tepelik alana yayılmış durumda olduğundan rahat ayakkabılar tercih etmenizi, şapka takmanızı ve yanınıza su almanızı öneririm.
MÖ 300’lerde kurulmuş köklü bir devlet geleneğine sahip Kibyra Antik Kenti, stadyumu, meclis binası, agorası ile dünyanın en önemli antik kentlerinden biri olarak gösteriliyor. Burnumuzun dibinde bu kadar önemli bir antik kent varmış yıllarca ve biz yeni yeni farkına varıyoruz.
Gölhisar’da Ne Yenir?
Kibyra Antik Kenti’ne kadar gelmişken, 20 kilometre mesafede bulunan Dirmil (yeni adıyla Altınyayla) kasabasına gidip kuyu kebabı yemenizi öneririm.
Burdur Gezi Yazıları
- Burdur’a gidince nereleri gezelim diyorsanız tüm liste burada: Burdur gezilecek yerler
- Kibyra Antik Kenti’ne yakın bir kanyon: Karanlıkdere Kanyonu
- Türkiye’nin Maldivleri diye meşhur olan; Salda Gölü
- Burdur yemekleri için; Burdur’da ne yenir, nerede yenir?
- Binlerce yıllık tarih Sagalassos Antik Kenti
Yolda Kalın!
3 Yorumlar
Aydın bölgesinde Afrodisias antik kentine çok benzetiyorum burasını. Gladyatörler burada da sahne alıyor bir nevi bölge eleme turnuvası düzenleniyor diye duymuştum son olarak Roma’ya gitmeden önce.
Hemşerim tebrik ederim. Emekli öğretmenim, buranın turizme kazandırılmasında ve tanıtımında çok mücadele ettik. Güzel bir tanıtım olmuş. Gölhisar bölgenin sadece tarih değil, doğa ve kültür zengini bir ilçemiz. Bir daha ziyaretinizde tanışmak isterim. Selam ve saygılarımla.
Teşekkürler Yılmaz Bey, ben de Karamanlılıyım. Her yıl bir kez ziyaret ediyorum Kibyra’yı.