Yeşil Pasaport Nedir? Yeşil (Hususi) Pasaport Hakkı Kimlere Verilir?

Yeşil pasaport, Türkiye Cumhuriyeti’nin belli şartları sağlayan vatandaşlarına verdiği, pek çok ülkede vize muafiyeti sağlayan bir pasaport türüdür. Hususi pasaport olarak bilinen yeşil pasaport sağladığı avantajlar nedeniyle seyahat etmeyi seven, sık seyahat eden hemen herkesin hayalini süslüyor. Hayal kurmaktan bir adım öteye geçmek isteyenler için; Yeşil pasaport nedir, yeşil pasaport hakkı kimlere verilir, alma şartları nelerdir, gerekli evraklar neler, yeşil pasaport ücreti nedir, geçerlilik süresi nedir, avantajları nelerdir, yeşil pasaport ile vizesiz olarak hangi ülkelere gidilebilir sorularının cevapları bu yazıda.

Yeşil pasaport sahibi değilseniz umuma mahsus pasaport (bordo) almak, yenilemek veya ikinci pasaport almak istiyorsanız aşağıdaki yazılarımdan faydalanabilirsiniz.

Bu Yazıda Bulacaklarınız

Yeşil Pasaport Nedir?

Yeşil pasaport, belli kademe ve kıdem koşulları sağlayan devlet memurları, belediye başkanları, kamu çalışanları, meclis çalışanları ve bu kişilerin eş ve çocuklarına verilen pasaport türüdür. Bu pasaportun resmi adı “Hususi Pasaport” olmasına rağmen defter rengi yeşil olduğu için halk arasında “Yeşil Pasaport” olarak bilinir.

Yeşil pasaport pek çok ülkeye vize muafiyeti sağladığı böylece binlerce TL vize masraf ve eziyetinden kurtardığı gibi yeşil pasaport sahipleri dünyanın en pahalı pasaport harçlarından biri olan T.C. Pasaport harcını da ödemedikleri için alma hakkı olanlar için oldukça cazip bir pasaporttur, candır, keşke benim de olsa dedirtir.

Yeşil (Hususi) Pasaport Hakkı Kimlere Verilir?

Yeşil (hususi) pasaport almak için belli kıdem ve kademe şartlarını sağlamak gerekiyor. Aşağıda hususi (yeşil) pasaport alma hakkı olan tüm iş kolları ve memuriyet tiplerini görebilirsiniz;

Eski TBMM üyeleri ve eski bakanlar,
Kadro derecesi 1, 2 ve 3. derece olarak çalışan devlet memurları ve 1, 2 ve 3. derecede çalışmakta iken EMEKLİ olan devlet memurları,
1.2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışan ve bu derecelerde sözleşmeli olarak çalışmakta iken EMEKLİ olan devlet memurları
Kadro karşılığı olmaksızın çalışıp emekli kesenekleri 1, 2 ve 3. derece üzerinden kesilerek T.C. Emekli Sandığına yatırılan çalışanlar ile bu durumda çalışırken EMEKLİ olan sözleşmeli devlet memurları,
Görevleri süresince il, ilçe ve 1. Kademe Belde Belediye Başkanları,
Özelleştirme kapsam ve programına alınan/özelleştirilen T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarından;
- Özelleştirilmeden önce hususi pasaport alma hakkını elde etmiş bulunmak,
- Kuruluş sermaye payının en az %51’i devlete ait kamu kuruluşu olmak,
- Sosyal Güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmak,
- Kamu görevlisi olmak,
- 4603 Sayılı İş Kanununa tabi olmak şartlarının tamamını taşıyan ve bu şartları taşırken EMEKLİ olan veya ÇEKİLEN personel.
Özelleştirilen Türk Telekom Müdürlüğü çalışanlarından;
- Özelleşmeden önce hususi damgalı pasaport alma hakkını elde etmiş olmak,
- Kapsam dışı personel statüsünde çalışması şartlarının tamamını taşıyan veya bu şartları taşırken emeklilik/çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılanlar.
Yukarıdaki 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. maddede belirtilen şartları taşıyanların eşlerine, reşit olmayan çocuklarına ve evli bulunmayan, iş sahibi olmayan öğrenimine devam eden kız ve erkek çocuklarına (Açık Öğretim Lisesi, Açık Öğretim Fakültesi dâhil öğrenim gördükleri okuldan öğrenci olduğunu belgelemek şartı ile) 25 yaşını dolduruncaya kadar hususi damgalı pasaport düzenlenmektedir.
18 yaşını doldurmuş olsa dahi evli bulunmayan, iş sahibi olmayan aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği (tam teşekküllü Devlet Hastanesinden alacakları) sağlık kurulu raporu ile belgelenen hak sahibinin çocuklarına yaş sınırı olmaksızın hususi damgalı pasaport düzenlenmektedir.

Yeşil Pasaport Almak için Gerekli Evraklar Nelerdir?

Hususi (yeşil) pasaport almak için gereken belgeler çalışanlar ve emekliler için farklılık gösteriyor. Aşağıdaki listede farklı durumlar için gereken evrakları görebilirsiniz.

Çalışanlar için Yeşil Pasaport Evrakları

Çalışanlar için gerekli evraklar;

Hususi pasaport talep formu: Düzenlendiği tarihten itibaren 60 gün geçerliliği olan hususi pasaport talep formu doldurulmalıdır. Forma bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Talep formu; Yeşil pasaport hakkı olan kişinin çalıştığı kurumun il müdürlüğü veya bölge müdürlüğü veya genel müdürlüğünce düzenlenerek daha önce imza sirküsü (İmza örneği) İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne gönderilen yetkili kişi tarafından onaylanmış, hak sahibi ile birlikte pasaport alacak diğer aile fertlerinin kimlik bilgilerinin bulunduğu formdur.
Nüfus Cüzdanı aslı,
Daha önce alınmış olan pasaportlar var ise o pasaportların aslı,
1 adet biyometrik fotoğraf,
Defter bedeli yatırılmalı.

Emekliler için Yeşil Pasaport Evrakları

Emeklilik yazısı: ilk pasaport başvurusu ve yenileme işlemleri için; emekli olunan kurumdan (Örneğin Öğretmenler İl Milli Eğitim Müdürlüğünden, Doktorlar İl Sağlık Müdürlüğünden) emekli olunan tarihteki kadro derecesi ve görev unvanını gösterir yazı alınmalıdır.
Nüfus Cüzdanı aslı,
Daha önce alınmış olan pasaportlar var ise o pasaportların aslı,
1 adet biyometrik fotoğraf,
Defter bedeli yatırılmalı.

İstifa Etmiş Olanlar için Yeşil Pasaport Evrakları

İİstifa/Çekilme yazısı: ilk pasaport başvurusu ve yenileme işlemleri için; istifa/çekilme olunan kurumdan (Örneğin Öğretmenler İl Milli Eğitim Müdürlüğünden, Doktorlar İl Sağlık Müdürlüğünden) kadro derecesi ve görev unvanını gösterir yazı alınmalıdır.
Nüfus Cüzdanı aslı,
Daha önce alınmış olan pasaportlar var ise o pasaportların aslı,
1 adet biyometrik fotoğraf,
Defter bedeli yatırılmalı.

Hak Sahibi Merhum ise Eşi ve Çocukları için Yeşil Pasaport Evrakları

Emekli/Müstafi hak sahibinin eş ve çocukları hususi damgalı pasaport talebinde bulunuyor ise aşağıdaki evraklar hazır bulundurulmalıdır;

Derece ve ünvan yazısı: hak sahibi eş adına, hak sahibinin çalıştığı kurumdan (Örneğin Öğretmenler İl Milli Eğitim Müdürlüğünden, Doktorlar İl Sağlık Müdürlüğünden) vefat edilen tarihteki kadro derecesini ve görev unvanını gösterir yazı alınmalıdır.
Daha önce alınmış olan pasaportlar var ise o pasaportların aslı,
Hak sahibinin başvuru esnasında şahsen veya noterce tanzim edilen 18 yaşından küçük çocuklar için muvafakatı ve vekâleti, 18 yaşından büyükler için sadece vekâleti aranılacaktır.

Hak sahibi kişi emekli veya istifa etmiş ise müracaat anında bizzat bulunması gerekmektedir. Gelmemesi durumunda eş ve çocuk için noterce düzenlenmiş vekalet yazısı vermesi gerekmektedir.

Çocuk için verilen vekalet yazısında; “Hususi damgalı pasaport talebinde bulunduğum 25 yaşını tamamlamamış çocuğum/çocuklarımın öğrenci olduğunu, herhangi bir işte çalışmadığını, evli olmadığını beyan edip ayrıca hususi damgalı pasaport hakkımdan yararlanmasına izin veriyorum ibarelerinin olması eş için ise ‘’eşimin hususi damgalı pasaport hakkımdan yararlanmasına izin veriyorum’’ denmesi gerekmektedir.

Çocuk 18 yaşın altında ise; Anne ve babanın boşanmış olması durumunda, velayet sahibi ebeveynin muvafakati aranacaktır.

Çocuk 18 yaşın altında ise; Anne ve babanın boşanma davasının devam sürecinde kesinleşme şerhi aranmaksızın mahkemece verilen ara karara göre işlem yapılacaktır.

Emekli/Müstafi hak sahibinin vefatı halinde; ergin olan çocuklar için muvafakat aranmayacak, ergin olmayan çocuklar için sağ olan ebeveynin ya da yasal temsilcisinin muvafakatı aranılacaktır.

Ebeveynlerinin hakkından dolayı hususi damgalı pasaport alacak çocuklar için; “Öğrenci Belgesi” beyan edilmelidir.

Sistemde öğrencilik durumunun doğrulanması halinde belge talep edilmeyecektir. Ayrıca ergin olmayan çocukların öğrenci olmamaları halinde 18 yaşına kadar hususi damgalı pasaport verilir, 18 yaşın üstünde ve öğrenci değilse yeşil pasaport alamaz.

Ebeveynlerinin hakkından dolayı hususi damgalı pasaport alacak engelli ergin çocuklar için; “Sağlık Kurulu Raporu” (sürekli bakıma muhtaç ibareli sağlık kurulu raporu, ‘’ağır engelli’’ ibareli veya engel oranı ‘’% 50 ve üzeri süresiz geçerliliği olan’’ sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesi halinde)
1 (bir) adet biometrik fotoğraf (son altı ay içinde ICAO standartlarında çekilmiş)
T.C. Nüfus Cüzdanı, kimlik kartı veya geçici kimlik belgesi.
Maliye Bakanlığınca her yıl belirlenen pasaport defter bedelinin ödenmeli.

Hak Sahibinin Çocukları için Yeşil Pasaport Alma Şartları Nelerdir?

18 yaşını geçmiş olan çocukların ebeveynlerinden yararlanarak yeşil pasaport sahibi olabilmesi için gereken şartlar;

İş sahibi olmamak
Bekar olmak
Hak sahibi ebeveyni ile birlikte yaşamak.
25 Yaşını doldurmamış olmak
Öğrenci olmak (Öğrenci olduğuna dair okullarından alınmış e-imzalı veya ıslak imzalı veya e-devletten alınmış öğrenci belgesi. (60 gün süreli)
Stajyer olarak çalışanlardan Sosyal Güvenlik Kurumundan ıslak imzalı kaşeli mühürlü stajyer olduğunu gösterir belge istenmektedir.

18 yaşını geçmiş, üniversite sınavına girmiş, liseyi bitirmiş henüz üniversiteye girmemiş çocuklar o birkaç aylık süreçte yeşil pasaport başvurusu yapamıyor. Üniversiteyi kazanıp öğrenci belgesi aldıktan sonra yeşil (hususi) pasaport başvurusu yapılabilir.

Engelinden dolayı sürekli bakıma muhtaç olan çocukların ebeveynlerinden yararlanarak yeşil pasaport alabilmeleri için gereken şartlar;

İş sahibi olmamak
Bekar olmak
Hak sahibi ebeveyni ile birlikte yaşamak
Sürekli bakıma muhtaç ibareli sağlık kurulu raporu, ‘’ağır engelli’’ ibareli veya engel oranı ‘’% 50 ve üzeri süresiz geçerliliği olan’’ sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesi gerekmektedir.

Yeşil Pasaport Ücreti Nedir?

Yeşil pasaportlar yani hususi damgalı pasaportlar pasaport harç bedelinden muaftır. Yeşil pasaport alacak kişilerin pasaport başvurusu sırasında sadece cüzdan bedelini ödemeleri yeterlidir. Hak sahipleri 10 yıl süreyle sadece defter bedelini ödeyerek yeşil pasaporttan faydalanabilirler.

Yeşil Pasaport Ne Kadar Süre ile Geçerlidir?

Hususi pasaportlar 6 aydan 10 yıla kadar farklı geçerlilik sürelerine sahip olabilirler.

Hususi (yeşil) pasaport; hak sahibi memur/emekli/istifa olanlar ve eşleri için 10 yıllık süre ile verilir.
Çocuklar için, diğer şartları taşımaları koşulu ile 18 ve 25 yaş sınırı vardır. Yani pasaport süresi dolmasa da 25 yaşını dolduran çocuklar yeşil pasaportlarını kullanamazlar.
Belediye başkanları görev süreleri boyunca yeşil pasaport kullanabilirler.

Yeşil Pasaportun Avantajları Nelerdir?

Yeşil Pasaport Ne Kadar Süre ile Geçerlidir?

Yeşil pasaport almanın en büyük avantajı; dünyada 160’tan fazla ülkeye vizesiz olarak seyahat etme imkanı sağlamasıdır. Bu hem vize başvuru sürecinden hem de yüksek vize maliyetlerinden kurtulmak anlamına geliyor.

Hususi (yeşil) pasaportun ikinci avantajı sadece defter bedeli ödenerek alınabiliyor olması. Pasaport alırken asıl maliyet kalemi olan pasaport harcı ödenmemesi bu pasaportu çok cazip hale getiriyor.

ÇOK GEZEN TÜYOSU: Bir uyarı yapmakta fayda var, Türk Vatandaşları’nın sık seyahat etmediği ülkeler yeşil pasaporta hakim olmadıklarından girişte sorun çıkarabilirler, yanınızda İngilizce olarak yeşil pasaporta dair bilgi içeren evrak çıktısı bulundurmanız faydalı olacaktır.

Yeşil Pasaport Nasıl Alınır?

Yeşil pasaportlar Mayıs 2022’den itibaren 10 yıllık olarak veriliyor. Yeşil (hususi) pasaportunuzu ilk kez alacaksanız veya yeşil pasaportunuzu yenileyecekseniz başvuru süreci aynı. Aşağıda adım adım yapılması gerekenleri görebilirsiniz;

Gerekli Evraklar: Öncelikle yeşil pasaport başvurusu için gerekenli olan belgeleri hazırlamalısınız. Kısaca hatırlatmak gerekirse; talep formu, nüfus cüzdanı, varsa eski pasaportlarınız, 1 adet biyometrik fotoğraf, reşit olmayan veya engelli vatandaşların kanuni temsilcilerinden muvafakatname, çocuk için başvuru yapılacaksa öğrenci belgesi, defter ödemesi. Yazının ilk bölümünde belgelerin detaylarını bulabilirsiniz.
Defter Bedeli: Yeşil pasaport almak için pasaport harç bedeli ödenmiyor, sadece defter bedeli ödeniyor. Defter ödemesini online olarak yaptığınızda sisteme yansıyor, yanınıza dekont almanıza gerek yok.
Randevu: Belgeleriniz ve ödemenizi tamamladıktan sonra pasaport başvurunuz için epasaport.gov.tr adresinden randevu almanız gerekiyor.
Evrak Teslimi: Randevu aldığınız gün ve saatte nüfus müdürlüğüne giderek belgelerinizi teslim ederek başvurunuzu tamamlamış oluyorsunuz. Pasaport en geç bir hafta içinde başvuru sırasında belirttiğiniz adrese PTT Kargo aracılığıyla teslim ediliyor.

Hususi pasaportunuz hayırlı olsun!

Yeşil Pasaport ile Hangi Ülkelere Seyahat Edilebilir?

Avrupa’dan Asya’ya, Amerika’dan Afrika’ya her kıtada pek çok ülkeye girişte hususi pasaport sahipleri vize muafiyetinden faydalanabiliyor. Yeşil pasaport sahiplerinden vize istemeyen ülkeleri aşağıda kıtalar bazında ayrıştırılmış olarak bulabilirsiniz;

Avrupa Ülkeleri

Almanya (90 gün), Andorra (90 gün), Avusturya (90 gün), Azerbaycan (90 gün), Arnavutluk (90 gün), Belçika (90 gün), Beyaz Rusya (Belarus) (90 gün), Bosna-Hersek (90 Gün), Bulgaristan (90 gün), Çek Cumhuriyeti (90 gün), Danimarka (90 gün), Estonya (90 gün), Finlandiya (90 gün), Fransa (90 gün), Gürcistan (90 gün), Hollanda (90 gün), Hırvatistan (90 gün), İspanya (90 gün), İsveç (90 gün), İsviçre (90 gün), İtalya (90 gün), İzlanda (90 gün), Karadağ (90 gün), KKTC (Serbest Dolaşım), Kosova (90 gün), Letonya (90 gün), Lihtenştayn (90 gün), Litvanya, Lüksemburg (90 gün), Macaristan (30 gün), Makedonya Cumhuriyeti (90 gün), Malta (90 gün), Moldova (90 gün), Monako (90 gün), Norveç (90 gün), Polonya (90 gün), Portekiz (90 gün), Romanya (90 gün), San Marino (90 gün), Sırbistan (90 gün), Slovakya (90 gün), Slovenya (90 gün), Ukrayna (90 güne kadar), Vatikan (90 gün), Yunanistan (90 gün)

Asya Ülkeleri

Bahreyn (90 güne kadar), Bangladeş (90 gün), Birleşik Arap Emirlikleri (90 gün), Çin (30 gün), Doğu Timor (30 gün) Endonezya (14 gün), Filipinler (30 gün), Filistin (30 gün), Hong Kong (90 gün), Irak (30 gün), İran Halk Cumhuriyeti (90 gün), İsrail (90 gün), Japonya (90 gün), Kamboçya (90 gün), Katar (90 gün), Kazakistan (30 gün), Kırgızistan (90 gün), Kuveyt (90 gün), Güney Kore (90 gün), Lübnan (90 gün), Makau (30 gün), Maldivler (30 gün), Malezya (90 gün), Moğolistan (30 gün), Myanmar (internetten vize 28 gün), Nepal (Kapıda vize), Pakistan (90 gün), Rusya (30 gün, internetten elektronik vize), Singapur (90 gün), Sri Lanka (30 gün), Suriye (90 gün), Tacikistan (60 gün), Tayland (90 gün), Tayvan (30 gün – sınırda vize), Türkmenistan (30 gün), Umman, Ürdün (90 gün), Vietnam (90 gün), Yemen (30 gün)

Kuzey Amerika Ülkeleri

Antigua ve Barbuda (6 ay), Aruba (90 gün), Bahamalar (90 gün), Barbados (90 gün), Belize (90 gün), Britanya Virjin Adaları (30 gün), Curaçao (30 gün), Dominika (21 gün), Dominik Cumhuriyeti (30 gün), El Salvador (90 gün), Grenada, Guatemala (90 gün), Guyana (90 gün), Haiti (90 gün), Hollanda Antilleri, Honduras (90 gün), Jamaika (90 gün), Kosta Rika (30 gün), Küba (90 gün), Meksika (90 gün), Nikaragua (90 gün), Panama (6 ay), Saint Kitts (Saint Christoper) ve Nevis Adaları (90 gün), Saint Lucia (6 hafta), Saint Vincent ve Grenadinler Adaları (30 gün), Sint Maarten (30 gün), Trinidad ve Tobago (30 gün), Turks ve Caicos Adaları (90 gün)

Güney Amerika Ülkeleri

Arjantin (90 gün), Bolivya (90 gün), Brezilya (90 gün), Ekvador (90 gün), Kolombiya (90 gün), Paraguay (90 gün), Peru (90 gün), Şili (90 gün), Uruguay (90 gün), Venezuela (90 gün)

Afrika Ülkeleri

Botsvana (90 gün), Cezayir (90 gün), Cibuti (90 gün), Fas (90 gün), Fildişi Sahili (90 gün), Gana (60 gün), Güney Afrika Cumhuriyeti (30 gün), Kamerun (90 gün), Kenya (90 gün), Libya (90 gün), Mauritius (30 gün), Moritanya (90 gün), Mozambik (30 gün), Mısır (90 gün), Seyşeller (90 gün) Sudan (30 gün), Svaziland (30 gün), Tanzanya (90 gün), Togo, Tunus (90 gün), Zambiya (30 gün)

Okyanusya Ülkeleri

Cook Adaları (31 gün), Fiji (120 gün), Niue (30 gün), Palau (30 gün), Samoa (60 gün), Tonga (31 gün), Tuvalu (30 gün), Vanuatu (30 gün), Yeni Kaledonya

Vize uygulamaları sık sık değiştiği için; Yukarıda saydığım ülkelerin Türk Vatandaşları için güncel vize uygulamalarını Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı web sitesinden öğrenebilirsiniz.

Dünyanın, Türkiye’nin ve İstanbul’un dört bir yanından alternatif rotalar, seyahat tüyoları, keşif önerileri hakkındaki güncel yazılarıma herkesten önce ulaşmak isterseniz e-bültenime abone olabilir veya aşağıda bağlantıları bulunan sosyal medya hesaplarımı takibe alabilirsiniz;