Başkomutan Tarihi Milli Parkı – Afyon Kocatepe & Kütahya Dumlupınar

Başkomutan Tarihi Milli Parkı; Kurtuluş Savaşımız’ın en önemli çatışmalarının yaşandığı, Türk milletinin cesaret ve yenilmezliğinin tüm dünyaya gösterildiği, işgal kuvvetlerinin Anadolu’yu terk etmesinin önünü açan savaşların yaşandığı ve binlerce şehidimizin kanları ile sulanmış olan kutsal bir yerdir. Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Ulu Önder Atatürk önderliğinde; 26 Ağustos 1922’de Afyon Kocatepe’de başlayan ve 30 Ağustos 1922’de Kütahya Dumlupınar’da zafer ile sonuçlanan Büyük Taarruz Harekatı’nın yaşandığı bölgedir.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı

Başkomutan Tarihi Milli Parkı; Büyük Taarruz’un planlama aşamasından itibaren her adımın, her savaşın yaşandığı, ülkemizin kurtuluş mücadelesinin savunmadan saldırıya yani taarruz aşamasına geçtiği, İzmir’in kurtuluşuna kadar devam eden milli mücadelenin en zorlu çatışmalarının yaşandığı yerdir. Afyon, Kütahya ve Uşak illerimizin belli bölümlerini içine alan bölge 1981’de milli park ilan edilmiş.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Ayfonkarahisar ilimizde bulunan Kocatepe’den başlayarak Kütahya ilimizde bulunan Dumlupınar’ı içine alan 34.834 hektar (348.340 dekar) alanı kapsıyor. Milli parkın iller bazında alan dağılımını aşağıda görebilirsiniz.

• 17 bin 120 dekarı Uşak,
• 151 bin 720 dekarı Kütahya,
• 179 bin 500 dekarı Afyonkarahisar.

Uşak ilimizde çok az bir bölümü bulan park iki ana bölümden oluşuyor; Afyon Kocatepe Bölümü ve Kütahya Dumlupınar Bölümü.

Milli park alanı içinde; Kurtuluş Savaşımız sırasında cesurca mücadele etmiş 137.000 şehidimiz yatıyor. Parkta kanlarının son damlasına kadar savaşmış Mehmetçiklerimiz’in anısını yaşatmak ve onlara olan minnetimizi gösterebilmek adına çok sayıda Anıt ve Şehitlik ile Kurtuluş Savaşımız’a dair önemli tarihi yerler bulunuyor.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı Haritası

Yukarıda bulunan Başkomutan Tarihi Milli Parkı haritası, Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış. Dumlupınar Müzesi veya Şuhut Atatürk Karargah Evi’nde milli park broşürü ile birlikte ücretsiz olarak dağıtılıyor. Başkomutan Tarihi Milli Parkı Kitapçığı için tıklayın.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı Ziyaret Rotası

Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları’nın istisnasız tamamının bu toprakların ne mücadelelerle, ne fedakarlıklarla kazanıldığını anlaması için mutlaka ziyaret etmesi gereken bir yer olduğunu baştan hatırlatmak istedim. Ben de çok geç gittiğim için kendimi eleştirdim. İlkokul, ortaokuldan itibaren tüm gençlerimizin burayı kesinlikle görmesi, yaşaması, hissetmesi gerektiğini düşünüyorum.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nı ziyaret etmeyi planlıyorsanız; Büyük Taarruz Harekatı’nın tarih sıralamasına göre rotanızı planlamanızı öneririm. Büyük Taarruz’un planlandığı nokta olan Şuhut’taki Büyük Taarruz Karargahı (Atatürk Evi)’nden başlayıp Zafer Yolu, Kocatepe rotasına devam edip Afyon’daki diğer şehitlikleri tamamladıktan sonra Kütahya tarafına geçip Zafertepe Çalköy üzerinden Dumlupınar’a devam ederek, Dumlupınar Şehitliği’nde rotanızı bitirebilirsiniz.

Google Haritalar uygulaması üzerinde işaretlenmiş yerlerin konumlarını görmek için tıklayın.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı Giriş Ücreti Var mı?

Başkomutan Tarihi Milli Parkı giriş ücreti olduğuna dair bilgiler olsa da milli park belli bir giriş kapısı olan bir yer değil, pek çok Şehitlik, Müze, Anıt içeren ve çok geniş bir alana yayılmış bir milli park. Bu alanın büyük bir kısmını dolaşmış biri olarak hiçbir yerde giriş ücreti ödemediğimi belirtmem gerek. İnternette bulunan giriş ücretlerinin nereye ait olduğunu da bulamadım. Özetle; bu yazıda aksi belirtilmedikçe, milli park içinde bulunan yerlerin herhangi bir giriş ücreti yok.

Büyük Taarruz Harekatı

Milli parkı gezerken taarruz sırasında yaşananları bilmek ve tarih sırası ile gezmek önemli. Afyon’un güneyinde 40-50 kilometrelik bir hat oluşturmuş olan işgal kuvvetlerine yönelik bir taarruz yapılmasına karar veren Gazi Mustafa Kemal Paşa, 17 Ağustos 1922’de gizlice Ankara’dan yola çıktı. Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya 20 Ağustos’ta Akşehir’e ulaşan Paşa 26 Ağustos’ta taarruza başlanacağını bildirdi.

Büyük Taarruz’un ilk karargahı Kocatepe’de kuruldu. Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Mareşal Fevzi Paşa ve İsmet Paşa yönetimindeki komuta grubu, 25 Ağustos’u 26 Ağustos’a bağlayan gece Afyon ili Şuhut ilçesi Çakırgözü Köyü’nden Kocatepe’ye hareket etti. Büyük Taarruz Harekatı, 26 Ağustos 1922’de sabah saat 05:30’da 200 top atışı ile başladı.

Taarruzun ilk günü, Yunan ordusunun hatlarına çok güvendiği Büyük Kaleciktepe’den Çiğiltepe’ye kadar olan 15 km’lik bölge ele geçirildi. İkinci gün, Türk birlikleri tüm cephelerde yeniden taarruza geçti ve Afyonkarahisar’a girdi. 29 Ağustos günü tekrar saldırı kararı alındı ve 30 Ağustos günü taarruz harekatı zafer ile sonuçlandı. Büyük Taarruz’un son bölümü Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak tarihe altın harflerle yazıldı.

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa, dağılan Yunan Ordusu’nun İzmir’e kadar takip edilmesi kararı verdi. Cesur Türk Ordusu, 15 günde 450 kilometre yol kat ederek düşmanı Anadolu’dan temizleyip 9 Eylül sabahı İzmir’e girdi. Bugün 450 kilometre kulağa çok gelmiyor olabilir ama ordunun kısıtlı imkanları, ayağında çarıkla yürüyen, kağnılarla eşyalarını taşıyan, günlerce doğru düzgün kumanyası olmadan sahada savaşan ve ilerlemesini sürdüren kahraman Türk askerlerini düşünün. Bugünün şartları ile değil o günün şartları ile durumu değerlendirin lütfen.

Afyon Kocatepe Bölümü

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın Kocatepe Bölümü, Afyonkarahisar ilimiz sınırları içinde yer alıyor. 17.950 hektar alanı kapsayan milli parkın içinde bulunan görülecek yerler, Anıt ve Şehitlikleri aşağıda detaylıca anlatmaya çalıştım.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı Afyon Kocatepe Bölümü Videosu

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın Afyon Kocatepe Bölümü videosu aşağıda yer alıyor. İzlemeyi, beğenmeyi ve kanalıma abone olmayı unutmayın.

Şuhut Büyük Taarruz Karargahı – Atatürk Evi

Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz emrini verdikten sonra, taarruz planlarını son haline getirmek için, 24 Ağustos 1922’de Akşehir’den Afyon’un Şuhut ilçesine geldi. Şuhut’un Yalı Mahallesi’nde bulunan Hacıveli Oğulları’na ait evi karargah olarak kullandı. Silah arkadaşları ile birlikte son planlama ve toplantılarını bu evde yapan Mustafa Kemal, 25 Ağustos’u 26 Ağustos’a bağlayan gece sabaha karşı Kocatepe’ye hareket etti. Mustafa Kemal Paşa’nın çalıştığı ve istirahat ettiği oda ile konağın tamamı ziyaret edilebiliyor.

Büyük Taarruz Karargahı Ziyaret Saatleri: 08:30 – 12:30 / 13:30 – 17:30. Eğer gittiğinizde bina açık değilse görevli Halil Omur ile iletişime geçebilirsiniz: 0 543 540 1995

Zafer Yolu – Zafer Yürüyüşü

30 Ağustos ve öncesindeki günler her yıl Zafer Haftası olarak kutlanıyor. 25 Ağustos günü Şuhut’a giderseniz Zafer Yürüyüşü için şehre gelen kalabalıkları görebilir ve kutlamalara katılabilirsiniz.

Zafer Yolu, Şuhut’un Çakırözü Köyü’nden başlayıp Kocetepe’de biten 18 kilometrelik yola verilen ad. Bu rota 25 Ağustos gecesi Kahraman Türk Ordusu’nun 11 tümen, 3 süvari tümeni, 210 arabalı topu ile yürüdüğü rota. Türk askerleri bu yolu izleyerek; düşmana belli etmemek için ayaklarına keçe sarılmış at, katır ve merkeplerle; gece karanlığında, sessizlik ve gizlilik içinde Kocatepe’ye çıktılar.

Her yıl Zafer Haftası kutlamaları kapsamında 25 Ağustos gece 23.00’te aynı rota yürünerek Kocatepe’ye ulaşılan Zafer Yürüyüşü düzenleniyor. Yol üzerinde pek çok dinlenme noktası, toplanma alanında bir anfi tiyatro, çeşmeler bulunuyor.

Kocatepe Anıtı

Kocatepe Anıtı, Büyük Taarruz Harekatı’nın Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından sevk ve idaresinin yapıldığı Zafer Yolu’nun bitiş noktasında bulunuyor. Anıt, Afyonkarahisar’ın Büyükkalecik Kasabası sınırları içinde yer alan, 1874 rakımlı Kocatepe’de yer alıyor. Afyon merkeze 20 km, Şuhut ilçesine ise 18 km mesafede.

Tepeye çıkınca Büyük Taarruz’a başlamak için neden bu tepenin seçildiğini çok daha iyi anlayacaksınız. Yüksek rakımı sayesinde tepeden çevredeki daha alçak tepeleri ve Afyon ovasının büyük bir kısmını görmek mümkün.

Tepede bulunan ilk anıt 1953 yılında Milli Savunma Bakanlığı tarafından yaptırılmış olan mermer kaidedir. Kaide üzerinde aşağıdaki mesaj yazıyor:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Başkumandan Gazi Mustafa Kemal (Atatürk) karargahını 25.8.1922 günü, burada, Kocatepe’de kurdu. 16.8.1922 sabahı saat 04:30’da Türk Ordularına düşmana taarruz emrini verdi. Bozulan Yunan ordusunu 30.8.1922 günü Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde yok etti. “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri” emri ile 9.9.1922 günü Yunanlıları denize döktü. Afyonkarahisar vilayeti halkı ebedi hatırasına şükranlarını sunar. 25.8.1953

Yüzbaşı Agah Efendi Şehitliği

Kocatepe Anıtı’nın bulunduğu tepeden aşağıya indiğiniz yer Büyükkalecik Köyü. Anıta yaklaşık 7.5 kilometre mesafede yer alıyor. Köyün içinde bulunan Yüzbaşı Agah Efendi Şehitliği görülmesi gereken yerlerden biri.

Kocatepe Karargahı’nı korumak için görevlendirilmiş olan 150 kişilik asker Büyükkalecik Köyü Kurtkayası mevkisine yerleşmişti. Yüzbaşı Agah Efendi Komutası’ndaki birlik, Yunan başkomutanı Hacı Anesti’nin “Ben o mevzileri gezdim, Türkler o tel örgüleri değil aşmak, asla yanına bile yaklaşamaz” dediği tel örgülerini aşarak Yunan askerleri ile savaşmıştır. Maalesef ki, Agah Efendi 27 Ağustos günü Kurtkaya Tepesi’nde şehit düşmüş. Bayburtlu Ziver Bey oğlu Yüzbaşı Agah Efendi ve o bölgede şehit düşen 100 Mehmetçik adına yapılan şehitlik 26 Ağustos 1972’de yapılmış.

Yunan komutanının yanına bile yaklaşamazlar dediği tel örgüleri aşarak belki de savaşın kaderini değiştiren cesur Mehmetçiklerin mezarlarını temsilen 100 mezar taşı şehitlik bahçesinde sıralanmış durumda. Anadolu’nun başka başka köşelerinden gelmiş ve burada canını vatanı uğruna feda etmiş Mehmetçiklerin temsili mezar taşları..

Zafer Müzesi

Zafer Müzesi, Afyonkarahisar merkezinde, Zafer Anıtı ve Afyon Kalesi’nin karşısında yer alıyor. Bu güzel binanın çok önemli bir yeri var; Afyıon 8. Tümen 189. alay tarafından 27 Ağustos 1922 günü düşmanın elinden alındıktan sonra Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Genel Kurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa Kocatepe’den inerek Afyon’a gelip bu binada konaklamışlar. Bu bina karargah ilan edilmiş ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin planları burada yapılmış, taarruz emri bu binada verilmiş.

Müze binası, şu an kullanılmakta olan Belediye binası yapılana kadar, yani 1930’lu yıllara kadar “Afyon Belediye Binası” olarak hizmet vermiş. Belediye yeni binaya taşınınca da “Emniyet Müdürlüğü” binası olarak kullanılmış. 1985 yılında ise; “Zafer Müzesi” yapılması için, Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü’ne tahsis edilmiş.

Bu kadar önemli bir binada yer alan Zafer Müzesi şu an maalesef ziyarete kapalı, restorasyon çalışması yapıldığı söyleniyor ve ne zaman açılacağına dair bir bilgi de yok. Umarım en kısa zamanda yeniden ziyarete açılır.

Büyük Taarruz Şehitliği ve Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk Anıtı

• 

• 

İstanbul veya Ankara yönünden gelip Antalya tarafına giderken Büyük Taarruz Şehitliği solunuzda kalıyor. Mutlaka önünden geçtiniz ama büyük ihtimalle fark veya dikkat etmediniz. Tüm şehitlikleri gezemeseniz bile buraya sapıp Mehmetçiklerimiz için yapılmış olan şehitliği ziyaret etmenizi öneririm. Şehitlik Afyonkarahisar merkezine sadece 17 km mesafede yer alıyor.

Büyük Taarruz Şehitliği, 26-29 Ağustos 1922 tarihleri arasında şehit düşen 275 subay ve 2150 Mehmetçik için 1993 yılında yapılmış. Rakamları yazarken bile elim titriyor… Şehitlik girişinde bir namazgah, sağda bir şadırvan, arka bölümünde ise Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk Anıtı yer alıyor. Şehitliğin giriş bölümünde 500 şehit için sembolik mezar taşları bulunuyor.

Albay Reşat Çiğiltepe Şehitliği

• 

• 

Kurtuluş Savaşımız büyük fedakarlık ve kahramanlık hikayeleri ile dolu. Bu vatan uğruna savaşmış ve şehit düşmüş olan Mehmetçiklerimiz sayesinde bugün özgür ve bağımsız bir ülkede, özgür ve bağımsız bireyler olarak yaşayabiliyoruz. O kahramanlardan biri de Reşat Çiğiltepe. 27 Ağustos 1922 günü Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e verdiği sözü yerine getirememenin üzüntüsü sonucu intihar ederek hayatına son vermişti.

Atatürk 04 Ekim 1922 günü T.B.M.M.de yaptığı konuşmada 57.tümen komutanı Miralay Reşat Bey’den şöyle bahseder;

“Bu taarruz gününde (27 Ağustos 1922) en sol cenahta bir tümenimiz (57. tümen) taarruzunu tevcih ederken kuvvetlerini biraz yekdiğerinden uzakça bulundurmuştur. Bu itibarla düşman üzerinde müessir bir tazyik yapamıyordu. O tümenin komutanı Reşat Bey namında bir zattı. Bu zatı çok eskiden tanıyorum. Muş’ta beraber muharebe yaptık. Çok kıymetli bir askerdi, şahsen bana çok muhabbeti ve kıymeti vardı. Telefonla sordum:
-“Niçin hedefinize (Çiğiltepe’ye) vasıl olamadınız?” dedim.
-“Yarım saat sonra hedeflere vasıl olacağız” dedi.
Halbuki maatteessüf yarım saatte bu hedefler elde edilememişti. Tekrar sorduğum zaman telefonda Reşat Bey’in son bir veda namesini okudular. Orada diyordu ki: “Yarım saat zarfında size o mevkileri almak için söz verdiğim halde, sözümü yapamamış olduğumdan dolayı yaşayamam.” On beş dakika sonra Çiğiltepe alınmış ancak şehit komutan Miralay Reşat Bey bu müstesna anı görememiştir.

Albay Reşat Çiğiltepe Şehitliği’ni ziyaret ettiğimde gözyaşlarıma hakim olamadım, şimdi yazarken dahi gözlerim doluyor. Sadece Miralay Reşat Bey’in hikayesine değil; onun onuru ve vatan sevgisini bugün göremiyor olamamıza da ağlamıştım…

Şehitlik Afyonkarahisar’a 43 km mesafede Çiğiltepe’de yer alıyor. Ana yoldan ayrılıp toprak yoldan kısa bir sürüş ile şehitliğe ulaşabiliyorsunuz. Şehitlikten 1 km kadar devam ederseniz, Çiğiltepe siperlerini görebilirsiniz.

İstiklal Tanıtım Merkezi

İstiklal Tanıtım Merkezi, sözde Büyük Taarruz ve Kurtuluş Savaşı’nı anlatan panoramik bir müze olarak inşa edilmiş. Ancak koskoca bir bina, öğle arası tatilinde kapalı ve içeride Kurtuluş Savaşı’na dair çok az bilgi yer alıyor. Dışarıdan bakınca bütün savaş burada canlandırılacak sanıyorsunuz ama içerisi tam bir hayal kırıklığı. Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi benzeri bir yer bekliyordum, gerçekten bu, müze demeye dilim varmıyor, binaya harcanan paraya yazık olmuş. Üstelik biz öğle saatinde kapalı olunca iki kez gittik ve büyük zaman kaybettik. Girişi ücretsiz.

Benim ziyaret etmediğim ancak Afyonkarahisar çevresinde bulunan birkaç şehitlik daha var; Anıtkaya Şehitliği, Çalışlar Şehitliği , Akdeğirmen Şehitliği, Giresunlular Şehitliği. Eğer vaktiniz uygun olursa bu şehitlikleri de rotanıza dahil edebilirsiniz.

Kütahya Dumlupınar Bölümü

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın Dumlupınar Bölümü Kütahya ilimiz sınırları içinde yer alıyor. 16.884 hektar alanı kapsayan milli parkın içinde bulunan görülecek yerler, Anıt ve Şehitlikleri aşağıda detayları ile anlatmaya çalıştım.

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın Kütahya Dumlupınar Bölümü Videosu

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın Kütahya Dumlupınar Bölümü videosu aşağıda yer alıyor. İzlemeyi, beğenmeyi ve kanalıma abone olmayı unutmayın.

Zafertepe – Çalköy Zafer Anıtı

İstanbul yönünden Başkomutan Tarihi Milli Parkı’na geliyorsanız; ilk milli park tabelasından saparak ana yoldan ayrıldığınızda karşınıza çıkacak olan ilk anıt Zafertepe, Çalköy’de yer alan Zafer Anıtı olacak.

Zafertepe, Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 30 Ağustos 1922 tarihinde Başkomutanlık Meydan Muharebesini yönettiği, karargahının bulunduğu 1.181 metre rakımda bulunan tepedir. Çalköy’de bulunan Zafertepe üzerinde uzaktan bakınca çatılmış silah veya alev alev yanan meşale gibi görünen Zafer Anıtı, Kurtuluş Savaşı’nı temsil etmesi için yapılmış.

Otopark tarafından anıta yaklaştığınızda Zafer Anıtı’nın hemen önünde Başkomutan Meydan Muharebesi’nin taarruz planını anlatan bir tablo bulunuyor. Anıt çevresinde taarruz sırasında kullanılan uçak ve silahlar da sergileniyor.

Zafertepe’deki Zafer Anıtı, aynı zamanda resmi 30 Ağustos Zafer Bayramı törenlerinin de düzenlendiği yer. Biz de tören provalarına denk gelmiştik.

Yıldırım Kemal Şehitliği

Yıldırım Kemal Şehitliği, Zafer Anıtı’ından sonra devam ettiğinizde eski adı Küçükköy olan Yıldırım Köyü’nde yer alıyor, şehitlik ile aynı adı taşıyan Yıldırım Kemal tren istasyonunun hemen yanında.

Yıldırım Kemal, pek çok cephede savaştıktan sonra Konya’da yattığı hastanede Büyük Taarruz’un başlayacağı haberini alır. Hastaneden kaçıp Fahrettin Altay Paşa’nın bulunduğu cepheye gelir. Paşa, Yıldırım Kemal’i Küçükköy tren istasyonunu ele geçirmiş olan Yunan birliklerini yok etme görevinde olan 2. alaya gönderir. İstasyonu alma görevindeki 4 subay ve 30 er şehit olur ama istasyon ele geçirilir.

Şehitlik ziyaretimiz sırasında orada bulunan köylü teyzelerden biri annelerinden, ninelerinden dinlediği bir hikayeyi anlattı: “Şehit düşen askerleri köy mezarlığına taşıyacak tek bir erkek hatta genç kadın yokmuş köyde, çünkü hepsi cephede. Köyde kalan yaşlı kadınlar şehitleri tek tek mezarlığa taşıyıp gömmüşler.” Teyze anlatırken de bu yazıyı yazarken de göz yaşlarıma engel olamadım. Tüm şehitlerimizin ruhları şad olsun.

Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı

Beni yine çok ağlatan bir şehitlikteyiz. Zafertepe’ye bakan bir tepedeyiz. Bu tepeye Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı için geldik. Bu anıtın hikayesi de çok etkileyici, tüm diğerler anıt ve Şehitliklerde olduğu gibi…

Başkomutanlık Meydan Muharebesi kazanıldıktan bir gün sonra 31 Ağustos 1922 günü, Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa ve İsmet Paşa savaş alanında dolaşırken Berberçam Tepesi’nde Yunan top mermilerinin açtığı çukurda şehit olmuş bir sancaktar görürler. Sancaktarın toprağın üzerinde kalmış ve katılaşmış kolu sancağı hala dimdik tutmaktadır. Bu görüntüden çok etkilenen Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, savaş sonrasında buraya yapılacak anıt için Şehit Sancaktar’ın sembol alınmasını ister ve anıtın temelini 30 Ağustos 1924’te bizzat kendisi atar.

Yüzbaşı Şekip Efendi Şehitliği

Yüzbaşı Şekip Efendi Şehitliği ben gittiğim dönemde bakım çalışmasında idi. Umarım şimdi çalışma tamamlanmıştır. Zafertepe’ye yakın şehitliklerden biri burası, ana yoldan sadece birkaç yüz metre içerde.

Yüzbaşı Şekip Efendi, 14. Süvari Tümeninin 3. Alayı subaylarından. Büyük Taarruz sırasında Türk Süvari Birliklerinin başarıları başlı başına bir destandır. Şekip Efendi, başında olduğu 20 kişilik süvari birliği ile 2000 kişilik Yunan askerini esir almayı, düşman toplarını ele geçirmeyi başarmış ancak çatışma sırasında şehit olmuştur. Buradaki şehitlik Yüzbaşı Şekip Efendi ve Türk Süvari Kolordusunu şehitleri adına 1972 yılında yapılmış.

Büyük Aslıhanlar Şehitliği

Büyük Aslıhanlar Şehitliği, 30 Ağustos 1922 tarihinde Başkomutanlık Meydan Muharebesi sırasında Büyük Aslıhanlar Köyü’nde şehit olan Mehmetçiklerin anısına 1995 yılında yapılmış, şlk yapılan anıt yıkılınca 2006 yılında bugün bulunan Kahraman Mehmetçiği sembolize eden anıt dikilmiş.

Büyük Aslıhanlar Köyü’nün devamında Ağaçköy’de iki adet Şehitlik bulunuyor.

Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi

Yoğun duygular içinde gezdiğim Başkomutan Tarihi Milli Parkı içinde bulunan yerler arasında beni hayal kırıklığına uğratan iki yerden biri de Dumlupınar şehir merkezinde yer alan ve 30 Ağustos 1997’de ziyarete açılmış olan Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi.

Müze binası çok eski olsa da içeriği zengin olabilirdi, ancak ne yazık ki değil. Koskoca binayı ziyan etmişler desem yeri var. Kurtuluşu Savaşı’na ait silah, kılıç gibi malzemelerin sergilendiği bir salon, bir kağnının canlandırıldığı bir salon, bir de savaş günlerine ait fotoğrafların bulunduğu bir salon bulunuyor. Ancak dediğim gibi yüksek bir beklenti ile gitmeyin.

Müze girişi ücretsiz.

İlk Hedef Anıtı

Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi’nden birkaç yüz metre ileride Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın “Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz’dir, İleri” emrini verdiği karargahın bulunduğu yere bugün İlk Hedef Anıtı yapılmış. Anıt 26 Ağustos 1972 tarihinde ziyarete açılmış.

Atatürk Karargah Evi

Dumlupınar şehir merkezindeki İlk Hedef Anıtı’nın hemen arkasındaki bahçenin içinde “Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz’dir, İleri” emrinin verildiği karargah evi bulunuyor. Mustafa Kemal Paşa, Sakallı Nurettin Paşa ve Halide Edip Adıvar bu evde kalmışlar. Atatürk’ün kendisi için ayrılan odayı Halide Edip’e vererek kendisinin damda kaldığı söyleniyor.

Ev bugün, Atatürk Karargah Evi olarak ziyarete açık, giriş ücretsiz. Evin ilk katında Büyük Taarruz’a dair bilgiler, fotoğraflar sergilenirken ikinci kat orjinaline uygun şekilde döşenmiş.

Dumlupınar Şehitliği

Bu vatanın evlatları, Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde; 1919-1922 yılları arasında köylüsü, kentlisi, işçisi, askeri, kadını, erkeği, hatta gencecik öğrencileri ile özgürlük mücadelesi verdi, adına “Kurtuluş Savaşı” dendi. Kurtuluş Savaşımız sırasında cephede ve cephe gerisinde binlerce şehit verdik. Sayıları 137.000 ile ifade edilen şehitlerimiz için Kütahya Dumlupınar’da yer alan Cafer Gazi Tepesi’nde bulunan Dumlupınar Şehitliği inşa edildi ve 1992 yılında ziyarete açıldı. Tüm kahraman Mehmetçiklerimizin Ruhları Şad Olsun.

Milis Anıtı

Dumlupınar Şehitliği içinde birkaç tane de anıt bulunuyor. Bunlardan biri Kurtuluş Savaşı sırasında şehit düşen sivilleri sembolize eden Milis Anıtı. Milli Mücadele sırasında orduya destek vermek için bir araya gelen milislerin anısına Şehitlik’te yerini almış.

Şehit Baba-Oğul Anıtı

Dumlupınar Şehitliği içinde yer alan ve beni ağlatan bir başka anıt ise Şehit Baba-Oğul Anıtı. Çetmili Kara Ali Çavuş, 1912 yılında daha oğlu 8 yaşındayken Balkan Savaşı’na katılmak için evinden, köyünden, eşinden, çocuğundan ayrılır. Balkanlardan sonra Galiçya, Hicaz, Yemen, Kafkasya cephelerinde yıllarca savaşır. Anadolu’da Milli Mücadele başlayınca doğu cephesinden Dumlupınar’a gelir. Cephede artık 19 yaşına gelmiş olan oğlu Sancaktar Mehmet Onbaşı ile karşılaşır. Ancak kavuşmaları uzun sürmez, 31 Ağustos 1922’de Mehmet Onbaşı babasının kollarında can verir, şehit olur. Bu anıt, bu vatan uğruna canlarını veren baba ve oğulları anısına yapılmış.

Üç Komutan Anıtı

Başkomutan Meydan Muharebesi sırasında omuz omuza savaşan orduları yöneten üç büyük kahramanımız; Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Paşa ve Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa’yı savaş alanında sembolize eden anıt Dumlupınar Şehitliği içinde yer alıyor.

Şehitliğin bahçesinde bir büfe/kafeterya ve büyük bir piknik ve kamp alanı da bulunuyor.

Kütahya Dumlupınar Bölgesindeki Anıt, Müze ve Şehitlikleri de böylece tamamlamış olduk. Milli parkı gezerken beni en çok mutlu eden şeyin Şehitlik ve Anıtların son derece bakımlı olması oldu.

Turgut Özakman’ın Şu Çılgın Türkler Kitabı

Şu Çılgın Türkler, Turgut Özakman’ın Kurtuluş Savaşı’nı tarih kitabı gibi değil, roman tadında anlattığı kitabı, bu güne kadar okumadıysanız okuma listenize mutlaka ama mutlaka almanızı öneririm. 50 yıldan fazla süren araştırmaların sonucu olarak ortaya çıkmış müthiş bir belgesel kitap, diğer yandan her sayfası gözlerini dolduran çok iyi yazılmış bir roman. Özakman bu kitabı yazmak için savaşın geçtiği yerleri yaya olarak dolaşmış, oralarda yaşayan insanlarla sohbet etmiş, belge toplamış ve sonucunda 752 sayfa

Kurtuluş Dizisi & Filmi

Turgut Özakman’ın Şu Çılgın Türkler kitabından senaryolaştırılmış olan ve yönetmenliğini Ziya Öztan’ın yaptığı ve TRT’de yayınlanmış olan Kurtuluş Dizisi, Büyük Taarruz Harekatı’nı anlatıyor ve tam da milli parkın bulunduğu bölgede geçiyor. 6 bölümden oluşan dizinin film versiyonu da var. Başkomutan Tarihi Milli Parkı’na gitmeden önce dizi veya filmi izlerseniz yaşananların gözünüzde canlanması çok daha etkileyici olacaktır. Milli parka gitmeseniz dahi kitabı okumadıysanız okumanızı veya en azından diziyi izlemenizi mutlaka tavsiye ederim. Biz milli parka gitmeden önce tekrar izledik, izlerken göz yaşlarıma hakim olamadığımı hatırlatmış olayım.

Dizi eski tarihli, Youtube’da kolayca bulabiliyorsunuz. Görüntüler biraz kötü ama lütfen ona takılmadan izlemeye çalışın.

Başkomutan Milli Parkı Rotasında Yemek

Milli parkı sınırları oldukça geniş, gezerken acıkmamak mümkün değil. Başkomutan Milli Parkı rotasında yemek yiyip memnun kaldığımız birkaç yeri de bu yazıya eklemek istedim.

Afyon Merkez – İkbal Lokantası

• 

• 

Afyon’a civarına gelirseniz mutlaka tadına bakmanız gereken birkaç lezzet var: 1) Ayfon Lokumu 2) Afyon Sucuğu 3) Kuzu Tandır 4) Kaymaklı Ekmek Kadayıfı

Kuzu Tandır ile başlayalım; Afyon merkezde çok meşhur iki tandırcı var. İlki Aşçı Bacaksız, ancak tandır bitince dükkanı kapatıyor, ben yetişmeyi başaramadım, erken gitmeniz gerek. İkincisi ise Salim Usta. Ancak pandemi döneminde Salim Usta aşırı kalabalık olunca biz daha sakin olan İkbal Restoran’ı tercih ettik. Tandır da ekmek kadayıfı da güzeldi. Mekanın nostaljik havasını da seviyorum. İkbal Lokantası’nın Google Haritalar uygulamasındaki konumu için tıklayın.

Afyon Lokumu almak için ise İkbal Lokantasına 50 metre mesafede bulunan Öztaylan Yayla Şekerleme en popüler lokumcu. Her zaman önünde sıra olur, sırayı görünce doğru yere geldiğinizi anlarsınız.

Millet Caddesi üzerinde çok sayıda Afyon Sucuğu satan dükkan da var ama sucuk için önerebileceğim belli bir yer yok. Cumhuriyet, Ahmet İpek en bilinenleri.

Kütahya – Zafertepe Çalköy – Gölbaşı Restoran

• 

• 

Kütahya Dumlupınar bölgesini gezerken acıkırsanız Zafertepe Anıtı’nı karşıdan gören Gölbaşı Restoran’a uğrayabilirsiniz. Et ve balık seçenekleri bulunan mekan hem temiz hem gölet manzarası var hem de fiyatları oldukça uygun. Kahvaltı seçenekleri de varmış biz saç kavurma ve k

Gölbaşı Restoran’ın Google Haritalar uygulaması üzerindeki konumu için tıklayın.

Yazıyı sonuna kadar okuduğunuza göre Başkomutan Tarihi Milli Parkı sizin de planlarınız arasında yer alıyor. Başkomutan Tarihi Milli Parkı her Türk Vatandaşı’nın mutlaka görmesi, ziyaret etmesi gereken yerlerin ilk sıralarında yer alıyor.

Bize bugünkü özgürlük ve bağımsızlığımızı armağan eden tüm Mehmetçiklerimize saygı, sevgi ve sonsuz minnetlerimlerimizle…