Etiyopya’nın Meşhur Kaya Kiliseleri Lalibela

Lalibela Etiyopya’nın en ünlü noktalarından biri. Kayalara oyulmuş kiliseleri görmek için başkent Addis Ababa’dan ülkenin kuzeyine doğru gitmek için sabah 06:30’da ayaktaydım. Etiyopya Havayolları’nın Lalibela’ya hem direkt hem de Bahir Dar aktarmalı uçuşları var. İlk planım Bahir Dar’a gidip Nil nehrinin doğduğu yerlerden biri olan Blue Nile’i görmekti. Ama kurak sezon olduğu için su yokmuş, vakit kazanmak için Bahir Dar’ı bu nedenle iptal ettim. 

Havaalanında önceden ayarladığım turun şoförü beni bekliyordu. Havalanı ile Lalibela arası 25 km gibi ama tırmanışlı bir yol. Harika manzaralar eşliğinde Lalibela şehrine ulaştık. Lal Otel’e yerleştirdiler beni, öğleden sonra meşhur kiliseleri göreceğim için heyecanlı ama önceki günden çok yorgun olduğum için bir duş alıp birkaç saat uyuyup enerji topladım. İyi ki toplamışım. 

Lalibela Kiliseleri

Lalibela için 5 günlük bilet kesiyorlar. Fiyatı 1129 Birr yani 50 usd. Benim aldığım tur fiyatının içinde dahil olduğu için ödemedim ama çantada gopro’yu gördükleri için kamera parası da 300Birr aldılar, 13usd neredeyse 50 lira. Bu biletlerle 5 gün boyunca istediğiniz kadar giriş çıkış yapabiliyorsunuz. 

• 

• 

• 

• 

• 

Öğleden sonra Lalibela kralının kayalara oyduğu kiliseleri sırayla gezdik. Ana Lalibela alanında 11 kilise ve 2 şapel bulunuyor. Kayalara oymaktan kasıt mağara gibi değil, kayayı dibe doğru kazıp kiliseleri yapmışlar. Bu nedenle bu güne kadar gördüğünüz hiçbir yapıya benzemiyorlar. Bana bir rehber eşlik ettiği için detaylıca her bir kilisenin hikayesini de anlattı. Günün son kilisesi meşhur St. George idi. Kral Lalibela’nın son kazdığı kilise burası ve Etiyopya’nın simgelerinden biri haline gelmiş. Lalibela’nın Unesco Dünya Kültür Mirası listesinde olduğunu da belirteyim. 

Lalibela’da kiliseler 3 bölgeye ayrılıyor. İlk gün 1 ve 3. Bölgeyi gezmiştim. İkinci gün ise 2. Bölgedeki kiliseleri geziyorum. 2. Bölgedeki kiliselerde cehennem ve cennet adını taşıyan 2 kilise var. Bu iki kiliseyi birbirine bağlayan 45 metre uzunluğunda tamamen karanlık bir tünel yapmışlar. Gözüm açıkken bu kadar karanlık hissettiğim başka bir yer olmamıştı. Cehennemden cennete geçişi simgeliyormuş bu tünel. Farklı bir deneyim daha! 

Lalibela’da Ne Yenir?  

Rehberim Mareg öğle yemeği için beni yerel bir restorana götürdü ama hayatımda ilk kez gittiğim bir ülkede bağırsaklarımı bozduğum için o canım yemekleri yiyemedim. Yerel restoranda klasik Habeş yemekleri vardı, tepside Njera ve üzerine farklı sebzelerden yapılmış yemekler. 

Mideyi riske atmamak için Trip Advisor’da önerilen restoranlardan biri olan Seven Olives’e gitmek daha güvenli geldi. Bir tost yemek istedim ama Çarşamba ve Cuma günleri onların oruç günleri ve hayvansal gıda yemiyorlar. Tost için peynir de yokmuş 🙁 Sadece pilav yedim mutsuzum 🙁 Ama itiraf edeyim pilav bile lezzetliydi. 

Etiyopya’da turist kazıklama azgelişmiş pek çok ülkede olduğu gibi çok yaygın. 1 litre suya birgün 2,5 tl verirken ertesi gün 2 litreyi aynı paraya alabiliyorsunuz. Restoranda kolaya verdiğiniz fiyattan daha pahalıya bakkaldan alıyorsunuz. Tuktukçunun istediği fiyatın 1/3ünü teklif edip binebiliyorsunuz. Turiste farklı fiyat uygulamasını düzeltseler daha fazla turist geleceğinin farkında bile değiller. Söylediğimde de anlamak istemiyorlar. 

Lalibela Gece Hayatı = Torpido Bar 

Akşam Lalibela’nın sanırım tek eğlence mekanı olan Torpido bara uçakta tanıştığım David ile birlikte gittik. Basit menüsü, ballı şarapları ve yerel dans/müzik gösterisiyle meşhur. Beğendim desem yalan olur, ama akşamı geçirmek için iyi bir alternatif. Bal şarabı dedikleri şaraplarını burada deneyebilirsiniz. Yumuşaktan serte farklı alkol yoğunluğunda olanları var. Ben orta olanı denedim. 

Torpido Bar’ın ilginç yanı menüde sadece 11 tane içki var. Yemek isterseniz de sadece Njera dedikleri ekmek ve üstüne döktükleri sos geliyor. İçkinin yanına çerez de koyalım, üstüne kahve de verelim yok yani. Fiyatları da gayet makul. 

Lalibela’ya Ulaşım

Lalibela Addis arası 680 km ama yol çok iyi olmadığı için otobüs 2 günde geliyormuş. 10usd otobüs ücreti. Etiyopya havayollarının ise her gün uçuşları var, uygun fiyatlara 50usd gibi bilet bulmak mümkün ve uçuş sadece 1 saat. 

Havaalanı şehre 25km uzakta, havaalanı transferi isterseniz 100Birr kişi başı. Yani 4,5 usd gibi. 

Cumartesi günü Lalibela’da pazar kuruluyor. Benim de buradan ayrılma günüm. Havaalanına gidiş yolunda pazara gitmek isteyen Etiyoplalılar iç burkan bir görüntü sergiliyor. Ellerinde minik bir çuval ya da tek bir tavuk, mallarını satmak ya da ihtiyaçlarını almak için kilometrelerce yürüyerek pazara ulaşıyorlar. 20km yürüyerek gelenler varmış. Üstelik Lalibela köylere göre oldukça yüksekte yani bu yolu yokuş yukarı yapıyor, sonra da geri dönüyorlar.

Lalibela Turu için Alternatif 

Lalibela için ben toplam 540usd ödedim. Buna uçak bileti, havaalanı transferi, 2 gece konaklama+kahvaltı, giriş bileti ve rehberlik dahildi. 

Daha ucuza çıkarmak için önerim;

• uçak bileti gidiş-dönüş 140usd, eğer Etiyopya Havayolları ile uluslararası uçtuysanız yerel hatlarda %50 indirim yapıyor. Benim acente aynı indirimli fiyattan aldı, vardır bir formülü
• Lalibela havaalanına indiğinizde sizi şehir merkezine götürmek isteyecek bir sürü araç olacaktır. Ya da otelden isteyebilirsiniz. 5usd gidiş, 5usd dönüş 10 usd.
• Lalibela’ya giriş ücreti 50usd, bilet 5 gün geçerli. 
• 40-50 usd civarında otel rahatlıkla bulursunuz. Daha ucuza da mümkün. 
• Sabah 08:00 uçağıyla Addis Ababa’dan gelirseniz 11:00’de Lalibela’da olursunuz. 11 kiliseyi biraz tempolu şekilde 1 günde bitirebilirsiniz.  Ben geniş geniş gezeceğim derseniz ertesi gün de devam edersiniz. Günlük 25-30usd’ye rehber tutabilirsiniz. 
• İkinci gün akşamı da Addis’e geri dönersiniz. Akşam uçuşu var mı kaçta bilmiyorum, kontrol etmek iyi olur. Oldu mu size 280usd, yani benim maliyetimin neredeyse yarısı. Bana rehberlik eden Mareg seve seve yardımcı olacaktır, telefonu: +251 910144206

Yazıyı okurken fiyatların Şubat 2017 fiyatları olduğunu göz önünde bulundurmanızı öneririm.