Türkiye’de tarih ve arkeolojiye meraklı hemen herkesin hayalleri arasında bir arkeolojik kazıya katılmak vardır, benim de hayallerimden biri idi bir kazıda aktif olarak yer almak. Ancak arkeoloji, sanat tarihi ve/veya restorasyon eğitimi almadığım için bir kazıya katılamayacağımı düşünüyordum. Halbuki katılabilirmişim… Ağustos 2023’te Eskişehir’de bulunan Küllüoba Höyüğü kazısına iki hafta gönüllü olarak katıldım. Bir arkeolojik kazıya gönüllü olarak katılmak mümkün mü, şartları neler, isteyenler nasıl katılabilir sorularının cevapları bu yazıda sizi bekliyor!
Benim kazıya katıldığım Batı Anadolu’nun bilinen en eski şehir yerleşimi olan Küllüoba Höyüğü yazıma da mutlaka göz atmanızı öneririm.
Arkeolojik Kazıya Gönüllü Olarak Nasıl Katılabilirsiniz?
Öncelikle akıllardaki o çılgın sorunun cevabını vererek başlayayım: Evet, arkeolojik kazıya gönüllü olarak katılmak mümkün.
Türkiye sınırları içinde, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bağlı olarak yapılan herhangi bir arkeolojik kazıya katılabilmek için arkeoloji, restorasyon veya sanat tarihi bölümlerinden birinde öğrenci olmanız veya bu bölümlerden birinden mezun olmanız gerekiyor. Eğer bu bölümlerde öğrenci veya mezun değilseniz kazı başkanının katılımınızı onaylaması durumunda kazıya gönüllü olarak katılabilirsiniz.
Arkeolojik Kazıya Gönüllü Olarak Katılmak için Nereden Başvuru Yapacaksınız?
Türkiye’de aktif kazı yapılan ve gönüllü kabul eden kazı alanlarına gonulluyuzbiz.gov.tr adresinden ulaşabilir ve ilgilendiğiniz kazı ve/veya kazılara başvuru yapabilirsiniz.
Kazı başvurunuz kazı başkanının onayına düşeceğinden kazı başkanı ile önceden iletişime geçmeniz ve kendinizi tanıtmanız, neden kazıya katılmak istediğinizi belirtmeniz diğer başvurular arasından sıyrılabilmeniz için faydalı olacaktır. Kazı başkanları listesine kolay bir Google araması ile ulaşabilirsiniz.
Gonulluyuzbiz.gov.tr adresinden yapacağınız başvuru için öncelikle siteye e-devlet şifreniz ile giriş yapmanız gerekiyor. Başvuru formunda eğitim geçmişiniz, kişisel bilgileriniz gibi bilgileri doldurmanız, kazıya katılabileceğiniz zaman dilimini de belirtmeniz gerekiyor. Ben Küllüoba Kazısı’nda 2,5 hafta kadar kaldım, en az 5 gün kalmanız hem kazıdan keyif almanız hem de ortamı anlamanız için tavsiye edilen minimum süre.
Bir arkeolojik kazıya katılmak, arkeolojiye merakı olanlar için müthiş bir deneyim ancak çok zorlu ve yorucu olduğunu belirteyim. Fotoğraflarda görüldüğü gibi sadece fırça ile toprak temizlemeyeceksiniz, gerektiğinde kazma ile toprak açacak, gerektiğinde kürekle toprak atacak, gerektiğinde el arabası ile toprak taşıyacaksınız. Ülkemizdeki kazıların pek çoğu yaz aylarında yapıldığı için güneş altında bu işleri yapacaksınız. Çok ciddi bir fiziksel efor ve dayanıklılık gerektirdiğini belirtmeden edemeyeceğim.
“Arkeolojik kazıda bir gün nasıl geçiyor?” diye merak ediyorsanız instagram hesabımda paylaştığım Kazı Günlüğü videoma göz atabilirsiniz.