Elektrikli Scooter Nedir, Nasıl Kiralanır, Nasıl Kullanılır?

Elektrikli scooter, son zamanlarda sokaklarda çok fazla görmeye alıştığımız, daha çok gençleri kullanırken gördüğümüz, kısa mesafelerde ulaşımı kolaylaştıran, elektrikli çalıştığı için karbon salınımı olmayan, doğa dostu bir ulaşım aracı. Elektrikli scooter nedir, nasıl kiralanır, elektrikli scooter kiralama fiyatları ne kadardır, hangi firmaların elektrikli scooter hizmeti var, bu aletler nasıl kullanılır, kullanımı kolay mı ve daha pek çok sorunun cevabını bu yazımda bulacaksınız. Henüz elektrikli scooter denememiş ama merak eden herkesin ilgisini çekecek bir yazı sizleri bekliyor, keyifli okumalar!

Bizim gezi blogu neden elektrikli scooter işine merak saldı diyenleriniz var mı? Aslında İstanbul’da Martı e-scooterlarını görmeye başladığımdan beri bu yazıyı yazmak istiyordum, ancak sıra geldi. Yurtdışında özellikle düz şehirlerde görmeye çok alışık olduğum bu aletleri İstanbul’da görmeye başlayınca gerçekten hoşuma gitmiş ve bu konuyla ilgili bir araştırma yapmıştım. 16-22 Eylül 2020 tarihleri arasında Avrupa ve Türkiye’de karbon salınımını azaltmaya yönelik olarak düzenlenen Avrupa Hareketlilik Haftası olduğunu görünce elektrikli scooter konusu benim için yeniden gündeme gelmiş oldu.Umarım sizin de elektrikli scooterlarla ilgili kafanızdaki sorulara biraz olsun cevap bulabiliriz.

Elektrikli Scooter Nedir?

Elektrikli scooter, iki teker üzerinde ilerleyen, direksiyonu sayesinde yön ve hızı ayarlanabilen, elektrik ile şarj edilerek çalışan, bu özellikleri ile kısa mesafelerde ulaşım sağlamak için uygun olarak tasarlanmış, bir çeşit kaykaydır. Bisiklet veya elektrikli bisikletlere alternatif olabilecek bir ulaşım aracı elektrikli scooterlar.

Neden E-Scooter Kullanmalıyım?

E-scooterların kullanım alanı 2-8 kilometre mesafe veya 5-45 dakika süren yolculuklar olarak tanımlanıyor. Yani işiniz ve eviniz arası yakınsa evden işe, işten eve gidip gelmek için; eviniz deniz kenarına yakınsa sahile gidip gelmek için; alışverişe gitmek için; eviniz (benim gibi) dik bir yokuşun tepesindeyse eve yorgun dönerken o son yokuşu çıkmamak için; veya sadece şehirde bir yerden bir yere gitmek, arkadaşlarınızla biraz eğlenmek için; bazen ise sadece meraktan e-scooter kullanabilirsiniz.

Elektrikli Scooterların Özellikleri

Elektrikli scooteri, hangi amaçla ve hangi rotada kullanacağınıza göre ihtiyaç duyacağınız özellikler farklılaşabilir. Özellikle e-scooter kiralamak değil de satın almak gibi bir niyetiniz varsa yazının bu bölümü ilginizi çekecektir, sadece kiralamak istiyorsanız bir sonraki başlığa geçebilirsiniz.

Pil Süresi – Şarj: Ortalama scooterlarda şarj süresi 3-6 saat arası değişirken, sarj süresine bağlı olarak dolu pil ile gidebileceği mesafe de 20 ile 40 kilometre arasında değişiyor.

Motor Gücü: 250 W – 350 W motor gücüne sahip elektrikli scooterler sizi yarı yolda bırakmaz.

Taşıma Kapasitesi: Genellikle elektrikli scooterların maksimum taşıma kapasitesi 100 kg ile sınırlanmış oluyor. Bu nedenle iki kişi binmeye uygun değillerdir.

Tırmanma Kapasitesi: Bugünün teknolojisi ile üretilen scooterlar artık çok dik olmadıkça veya üzerindeki kişi çok ağır olmadıkça tırmanma kapasitesi açısından sorun yaratmayan aletler.

Şasi Yüksekliği: Yükseklik sizin yol konforunuzu en fazla etkileyecek etkenlerden biri. Yol koşullarımız malum, yere yakın bir scooter sizi çok zorlayacaktır.

Lastik Boyutu: Lastik boyutu büyüdükçe sürüş güvenliği ve konforu artacaktır.

Ağırlık: Scooter seçerken hafif olmasına dikkat edin, bazı yerlerde elinizde taşımanız gerekebileceğini unutmayın.

Fren Mesafesi: Bence bu en kritik konu. Özellikle İstanbul’da e-scooter kullanıyorsanız hem yaya hem de araç trafiğinde güvenli ilerlemek için frenlerinizin sağlam olması şart.

Elektronik ön hız ve mesafe göstergesi, hız sabitleme sistemi, led aydınlatma sistemi, korna, stop lambası, pil göstergesi gibi ek özellikler de scooterlarda ek özellik olarak bulunabilir.

Piyasada çok sayıda ve farklı çeşit elektrikli scooter modeli bulunuyor. En bilinen elektrikli scooter markaları; Xiaomi, Ducati, İnokim, Citymate, Ninebot, Segway, Kawasaki, Hoverway. Bu listeyi uzatmak da mümkün.

Elektrikli scooter alacaksanız bu özelliklere mutlaka dikkat ederek kendinize uygun aleti seçin.

Elektrikli Scooter Nasıl Kiralanır?

Elektrikli scooter kiralamak için yapmanız gerekenler basit, aşağıda adım adım anlatıyorum.

1) Uygulamayı Ücretsiz Olarak İndir

Elektrikli scooter kiralama hizmetinden faydalanmak istiyorsanız, öncelikle kiralama yapan firmaların hangisinden faydalanacaksınız onun mobil uygulamasını indirmeniz gerekiyor. En yaygın uygulama şu an Martı olduğu için benim örneklerim Martı üzerinden olacak. Bütün firmaların da uygulamaları zaten birbirine benziyor.

İlk kez uygulamayı kullanıyorsanız kredi kartınızı uygulamaya tanımlamanız gerekiyor. Doğrulama için kredi kartınızdan 1.99 TL’lik bir ön çekim yapılıyor. Daha sonraki kullanımlarınız bu tutardan düşülüyor.

• 

• 

2) En Yakın Scooteri Bul!

Uygulamayı indirdikten sonra, bulunduğunuz yere en yakın scooterları harita üzerinde göreceksiniz. Yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz gibi benim çevremde çok sayıda Martı var. Beşiktaş bu açıdan çok zengin tabii. Heryerde bu kadar çok seçenek olmayabilir.

3) Scooterin Kilidini Aç ve Başla!

Kullanmak istediğiniz scooterin yanına gidip telefonunuzdaki uygulamayı açarak “BAŞLA” butonuna basmanız gerekiyor. Scooter üzerinde bulunan kare kodu telefonunuzdaki uygulama üzerinden okuttuğunuzda telefonunuz ve scooter birbiri ile tanışmış oldu.

Uygulama size 4 haneli bir şifre verecek. Bu şifreyi scooterin kilidini açmak için kullanacaksınız. Kilit açıldığında elektrikli scooteriniz kullanım için hazır.

Scooter’ı harekete geçirmek için ayağınla bir iki kez itmek gerekiyor. Hızlanmak için gaz butonunu, yavaşlamak için ise soldaki fren kolunu kullanabilirsiniz.

4) Park Et ve Yolculuğu Bitir!

Seyahatiniz bittiğinde, yaya ve arabaları rahatsız etmeyecek şekilde scooterı uygun bir noktaya park edin. Eğer uygun bir yere park edilmedi ise cezai yaptırımları olabilir. Uygulama üzerinde park etmeye uygun olmayan yerler belirtilmiş durumda.

Scooter’ı yeniden kilitlediğinize dair fotoğraf çekip uygulama üzerinden yolluyorsunuz Böylece işlemeniz tamamlanmış oluyor.

Elektrikli Scooter Kullanmak için Ehliyet Gerekiyor mu?

Türkiye’de elektrikli scooter kullanmak için şu an ehliyet gerekmiyor. Ancak Eylül 2020’de E-Scooter İşletmeliği Yönetmeliği’ne ilişkin bir taslak hazırlandı. Bu taslak yürürlüğe girerse 16-18 Yaş aralığındaki kullanıcıların M ve A1  ehliyetine sahip olma koşulu aranacak. Şimdilik ehliyet gerekmiyor.

Türkiye’de elektrikli scooter kullanım için minimum yaş 11 olarak belirlenmiş. Tüm e-scooter uygulamalarında ise, minimum 18 yaşında olmayı güvenlik açısından zorunlu tutuyor.18 yaş altındaysanız elektrikli scooter kiralayamıyorsunuz.

Elektrikli scooter kullanmak için şimdilik ehliyet gerekmiyor. Ancak scooter kullanıcılarının özellikle yayalara karşı dikkatli olması çok önemli. Henüz herkes için çok yeni bir ulaşım aracı ve kuralları belli olmadığından hem scooterlar için araç trafiğine, hem de yayalar için scooter trafiğine ekstra dikkat edilmesi gerekiyor. Kimseyi riske atmadan, dikkatli bir şekilde aletlerin kullanılması, park edilen yerlerin yaya ve araç trafiğine engel olmaması çok önemli. Yakın zamanda bu konuda düzenlemeler gelecek ama o düzenlemeler yürürürlüğe girene kadar scooter kullanıcılarının ekstra özenli olması lazım.

Elektrikli Scooter Kiralama Hizmeti Veren Firmalar

Martı en bilineni olsa a elektrikli scooter (e-kaykay) hizmeti veren başka firmalar da var. Kısaca bir göz atalım kimler varmış, nerelerde hizmet veriyorlarmış .

Martı

Martı, sadece İstanbul’da hizmet veriyor şimdilik. En yaygın scooter ağına sahip uygulama Martı. Öyle ki artık elektrikli scooter kiralama hizmeti Martı adıyla anılmaya başladı bile.

Martı, önce Anadolu yakasında başlamıştı ancak hızla yayıldı. IOS ve Android uygulaması var.

Binbin

Binbin, İstanbul Havalimanı ve üniversite kampüsleri içinde elektrikli scoooter kiralama hizmeti veriyor. İstanbul Havalimanı ile rakiplerinden ayrılıyor. IOS ve Android uygulaması var.

Android uygulaması kullanıcı dostu olmaktan oldukça uzak. Doğum yılı çekmek için takvimden 1980’e kadar ay ay gitmek gerekiyor gibi saçma bir takvim uygulaması kullanmışlar. Bu nedenle işlemi tamamlamadan bıraktım.

Uygulamaya ne kadar para ödeyeceğimi de ne internet sitesinde ne de mobil uygulamasında bulamadım. Kaydımı tamamlamadan önce bu bilgiyi görebiliyor olmam gerekir. Gençleri yakalamak istiyorlarsa kırk fırın ekmek yemeleri gerek.

Dost

Dost uygulaması şimdilik sadece İstanbul’un Şişli ilçesinde hizmet veriyor. IOS ve Android uygulaması var.

HOP!

Ankara’da hizmet vermeye başlayan HOP!, Ankara, İzmir, İstanbul ile hizmetini genişletmeyi planlıyor. IOS ve Android uygulaması var.

Uygulamaya ne kadar para ödeyeceğimi de ne internet sitesinde ne de mobil uygulamasında bulamadım. Kaydımı tamamlamadan önce bu bilgiyi görebiliyor olmam gerekir. Bu ciddi bir sıkıntı bu uygulamalar için.

MOBİ

Mobi uygulamasının hangi bölgelerde yaygın olduğu veya fiyatlamasına dair herhangi bir bilgi internet sitesi veya mobil uygulamasında yer almıyor. Ne fark yarattığı belli değil. 10 senedir kullandığım e-mail adresimi kabul etmediği için uygulamaya giriş yapamadım. IOS ve Android uygulaması var.

Palm

Palm, İTÜ Ayazağa yerleşkesi ile İstanbul’un Zeytinburnu, Avcılar, Küçükçekmece gibi ilçelerinde hizmet veriyor. Türkiye çapında üniversite kampüslerine yayılarak hizmet vermeyi amaçlıyor. Maalesef bu uygulamanın da fiyatlamasına dair herhangi bir bilgi internet sitesi veya mobil uygulamasında yer almıyor. IOS ve Android uygulaması var.

Elektrikli Scooter Kiralama Fiyatları

Aşağıda yukarıda saymış olduğum tüm elektrikli scooter kiralama firmalarının fiyatlamalarını karşılaştırmalı tablo olarak görebilirsiniz. Açılış ücretini de dahil ederek 10 dakika sürüş ücretini de her firma için hesapladım. Böylece en uygun seçenekleri daha net olarak görebilirsiniz diye düşünmüştüm. Ancak Martı ve Dost uygulamaları dışında fiyat bilgisine ulaşmak mümkün olmadı. Bence bu uygulamalar için ciddi bir sorun. Ne ödeyeceğimi bilmeden neden scooter kiralayayım ki?

	Açılış Ücreti	Dakika Başına Ücret	10 Dakika Sürüş Ücreti
Martı	1.99 TL	0.59 TL	7,89 TL
Dost	0.00*	0.59 TL	5.90 TL
Binbin**	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı
HOP!	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı
Mobi	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı
Palm***	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı	fiyat bilgisine ulaşılamadı

*Dost scooterin sitesinde 15 Haziran’a kadar açılış ücreti 0.00 TL görünüyor, ancak bir güncelleme yapılmamış. Bu şekilde devam ettiklerini varsayıyorum.

**BinBin uygulamasında ilk sürüşte %10 indirimden faydalanabiliyorsunuz.

***Palm uygulaması ilk kullanımda 2 TL’ye kadar hediye veriyor.

Martı uygulamasının neden bu kadar başarılı olduğunu anlamak zor değil gerçekten. Bütün uygulamaları telefonuma indirip Martı dışındakilerin hepsini kaldırdım. Kullanıcı deneyimi ve bilgilendiricilik açışından Martı açık ara önde. Benim çevremde Martı dışında başka bir uygulamanın scooteri olmadığı için kaykay deneyimi açısından bir şey söyleyemem ama uygulama deneyimi ile Martı açık ara önde.

Çok basit görünse de mesela SMS ile gelen doğrulama kodunu Martı dışında hiçbir uygulama otomatik doldurmuyor, mutlaka mesajlarıma gidip oradan şifreyi hatırlayıp uygulamaya yazmam gerekiyor. Basit ama çok kullanışlı olmasına sadece bir örnek. Diğer uygulamaların başarılı olabilmesi için belirgin bir fark yaratmaları, bunu da bangır bangır bağırmaları lazım.

E-scooter yönetmeliği ilk taslak içeriği hakkında bilgi almak isterseniz Webrazzi bu konuda güzel bir analiz yapmış.

Elektrikli scooter konusunda cevap bulamadığınızı düşündüğünüz sorular varsa lütfen aşağıya yorumlar bölümüne sorunuzu yazın.

Sağlıkla kalın.